Dava Dosyaları

Dava Dosyaları

Sistem karşıtı muhalif hareketlerin tarihinde yargılamalara muhatap olmak aslında kaçınılamaz bir durumdur. Başka bir deyişle bu hareketler açık ya da örtük olarak ama bir biçimde sistemin takibi altındadırlar ve bu şekilde çalışmak zorundadırlar. Bu durum söz konusu hareketlerin yönetici ve üyelerinin sıklıkla gözetim altına alınması, tutuklanması, yargılanması ve bazı durumlarda idam edilmek üzere cezalandırılmalarına yol açmıştır.

1970’li yılların Türkiye’sinde de bu süreç deneyimlenmiştir. 12 Mart 1971 askeri muhtırası ile başlayan süreçte sisteme muhalefet eden hemen tüm siyasal hareketler takibata uğramış, üyeleri ve/veya yöneticileri öldürülmüş ya da uzun yıllar hapiste tutulmuşlardır.

Partizan geleneğinin bu süreci deneyimleme biçimi belki de diğer sosyalist geleneklere göre en azından bazı dönemlerde daha ağır olabilmiştir. Mesela geleneğin kurucusunun uzun süreyle işkence edilerek öldürülmesi, sadece geleneğin değil, sosyalist hareketin tarihinde de önemli bir hadise olarak kayıtlara geçmiştir.

Sonraki yıllarda da geleneğin çeşitli seviyelerde kadrolarına ve taraftarlarına karşı polis takibi, gözaltına alma, yargılama, işkence ve hapis uygulamalarına maruz kalmıştır.

Bütün bu sürecin belgelerine odaklanmak bu tarihi doğru bir biçimde okumak için önemli bir işlev görebilmektedir. Bireysel ya da toplu olarak yargılamalara konu olunan durumlarla ilgili dava dosyaları bu bağlamda çok önem kazanmaktadır. Bu dosyalarda mahkeme kararları, ifade ve gerekçeli hükümler vb. yer almaktadır. Söz konusu belgeler geleneğin 1972-80 yılları arasında nasıl bir hukukî-siyasi muameleye maruz kaldığını göstermesi açısından dikkate değerdir.